İnsan vücudunda çok çeşitli kimyasal maddeler bulunur ve bu kimyasal maddelerden biri de dopamindir. "Dopamin nedir?" sorusuna birçok kullanıcı cevap arar. Kısaca dopamin, duygusal tepkileri kontrol etmek için beyne sinyal gönderen kimyasal bir maddedir. Dopamin, vücutta bulunur ve beyne sinyaller göndererek duygusal tepkileri kontrol altına almada etkilidir.
Sağlıklı bir beyin için dopamin en gerekli kimyasal maddedir ve insan vücuduna etkilerini şöyle sıralamak mümkündür:
★ Dopamin, hareket kabiliyeti sağlayarak, koordinasyona yardımcı olur.
★ Dopaminin en önemli faydalarından biri hafızaya ve öğrenmeye yöneliktir. Dopamin, bellek ile doğrudan bağlantılı olan bir maddedir. Öğrenme süreçlerinde dopamin salgılanması, hafızayı güçlendirir.
★ Optik sinirler ile doğrudan bağlantılı olan dopaminin odaklanma ve dikkat üzerinde de etkisi büyüktür. Vücutta yeterli miktarda dopamin bulunması, odaklanmayı kolaylaştırır.
★ Dopamin, bireylerin mutlu olmasına da yol açar ve algılama konusunda etkilidir. Bireylerin mutlu olduğu veya keyif aldığı aktivitelerde dopamin salgılanır ve bireylerin algılaması gelişir.
★ Dopamin, nörolojik bir madde olduğu için, bireylerin ruh halini çok çabuk etkiler. Bu da bireylerin motivasyonuna doğrudan etki eder. Yeterli miktarda vücutta bulunan dopamin, serotonin ile birlikte salgılanarak bireyleri mutlu eder.
★ Dopamin, yaratıcılığa ve uyku düzenine de etki eden kimyasallardan biridir.
Dopamin eksikliği belirtileri nelerdir?
Vücut için faydalı kimyasallardan biri olan dopamin, yeterli miktarda salgılanmadığında çeşitli problemler ortaya çıkar. Dopamin eksikliği, doğrudan nörolojik sinirleri etkiler ve bu da çeşitli hastalıklara davetiye çıkarır. Dopamin eksikliğinin belirtileri şöyle sıralanabilir:
★ Bireylerin ani denge kayıpları veya enerji eksikliği, vücutta yeterli miktarda dopamin olmadığını gösterir.
★ Titreme ve hareket koordinasyonunun yavaş olması...
★ Kilo dengesizliklerine yol açan dopamin eksikliği, bireylerin kilo vermesine veya almasına yol açar.
★ Vücutta dopaminin yeterli seviyede bulunmaması, strese, anksiyeteye veya endişeye yol açarak bireylerin ortada herhangi bir sebep yokken üzülmesini sağlar.
★ Beyne yeterli miktarda dopamin ulaşmadığında, odaklanma problemi ortaya çıkar ve bireyler genelde umutsuzluğa kapılır.
★ Yaratıcılığı da etkileyen dopamin eksikliği, bireylerin zor öğrenmelerini sağlar.
★ Hareket koordinasyonunu doğrudan etkileyen dopamin, yeterli miktarda salgılanmadığında iştahsızlığa da yol açar ve bireyler yutma güçlüğü çeker.
★ Kaslarda ağrı, kramp veya sertlik ortaya çıkar.
★ Dopamin eksikliği, bireyleri intihar düşüncesine iter ve buda bireylerin mutsuz olmasına neden olarak özgüvenlerini zamanla kaybetmesine neden olur.
Dopamin eksikliği ile mücadele
Dopamin eksikliği, tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır ve dopamin eksikliği ile baş edebilmek için bazı detaylara odaklanılmalıdır. Dopamin eksikliği ile mücadele ederken yapılması tavsiye edilen başlıklar şöyle sıralanabilir:
★ Dopamin eksikliği ile mücadele eden en önemli madde proteindir. Protein açısından oldukça zengin olan et, süt, yumurta gibi besinler yenmelidir.
★ Donmuş yağ açısından zengin olan ürünlerin kullanımı sınırlandırılmalıdır.
★ Özellikle sindirim sistemi için oldukça önemli olan prebiyotikler, dopamin üretimine katkı sağlayan önemli maddelerdir ve prebiyotik açısından zengin besinlerin mutlaka beslenme planına dahil edilmesi gerekir.
★ Hareket kabiliyetini arttırmak ve stresten uzaklaşmak için düzenli olarak egzersiz yapmak, dopaminin artmasına neden olur.
★ Düzenli bir uyku ve açık havada yapılan aktiviteler de dopamini arttırır.
★ Meditasyon yapmak ve düzenli olarak güneş ışığına çıkmak da dopamin eksikliğine iyi gelen şeyler arasında bulunur.
Dopaminin vücutta eksik veya aşırı fazla bulunması, sağlık için problem oluşturur. Bu nedenle ara ara dopamin testi yaptırarak vücutta yeterli miktarda dopamin olup olmadığının takibi yapılabilir. Eksik veya fazla olması durumunda dengelemek için de doktor tavsiyesi ile hareket edilebilir.
